Su-24M / Fencer-D
نوع M گونهای ارتقاء یافته از سوخوی24 میباشد که طراحی آن در اواسط دههء 1970 آغاز شده و در حوالی سال 1983 وارد خدمت گشته است.
* این مدل دارای بدنهای طویلتر به اندازهء 0.73 متر (30 اینچ) در قسمت جلوی کابین، دارای یک غلاف سوختگیری هوایی قابل جمع شدن و آنتن راداری کوتاهتر و تغییر شکل یافته، ویژهء نوع جدیدی از رادار ضربتی به نام Orion-A میباشد. این رادار به وسیلهء تنها آنتن خارج شده از پوزهء هواپیما قابل شناسایی میشود در حالی که در مدلهای پیشین از آنتنهای سهگانهء مثلثیشکل استفاده شده است.
* رادار جدید با سامانهء شناسایی عوارض و برجستگیهای طبیعی زمین جفت میشود که کل این مجموعه نیز با سیستم پرواز خودکار SAU-6M1 جفت شده است که همانند F-15E به خدمهء سوخوی24 امکان پرواز خودکار (دست آزاد) را در ارتفاع پست میسر میسازد.
* به Su-24M سامانهء ناوبری دقیق و پیشرفتهء اینرسیایی PNS-24M و یک کامپیوتر دیجیتال افزوده شده است.
* سیستم هدایت و نشانهگذاری تلویزیونی Kaira 24 که همتای سیستم آمریکایی Pave Tack ارزیابی میشود در محل برآمدگی زیر بدنه نصب شده است تا وظیفهء هدایت دقیق تسلیحات هدایتپذیر نظیر بمبهای هدایت لیزری و هدایت تلویزیونی را به انجام برساند. از جملهء تسلیحات هدایتپذیر پیشرفته، میتوان به موشک Kh-14 (نامگذاری غربی= AS-12 Kegler) و Kh-59 (نامگذاری غربی = AS-13 Kingbolt) اشاره کرد.
* سامانههای جدید نصب شده در Su-24M باعث شدهاند تا از میزان سوخت ذخیره شدهء داخلی هواپیما، به میزان 58 لیتر (22.4 گالن آمریکایی) کاسته شود.
Su-24MK / Fencer-D
MK، گونهء صادراتی جنگندهء Su-24M میباشد که حرف K در زبان روسی از کلمهء kommercheskiy به معنی تجاری اقتباس شده است. نوع MK، تاکنون به کشورهای مختلفی صادر شده است: الجزایر (15 فروند)، لیبی (15 فروند)، سوریه (12 فروند) و بین 32 تا 33 فروند نیز به ایران و عراق فروخته شده است که برخی منابع، ارقام متفاوتی را در این باره ذکر کردهاند. روسها ادعا دارند تعداد 12 فروند Fencer-D به ایران و 24 فروند به عراق فروخته شده است که همگی این هواپیماها به صورت عملیاتی در اختیار نیروی هوایی اسلامی ایران قرار دارند. ایران ادعا دارد که تعداد 14 فروند را مستقیمن از روسیه خریداری کرده و تعداد 16 تا 18 فروند دیگر را نیز از دستهء هواپیماهای پناهندهء عراقی در جریان جنگ سال 1991 خلیج فارس، به خدمت گرفته است. امروزه تعداد فنسرهای نیروی هوایی ایران 32 فروند تخمین زده میشود که همگی نیز عملیاتی میباشند و همچنین گمان میرود تعداد 4 فروند سوخوی24 نیروی هوایی ایران، از سال 1371 تا 1386، در جریان حوادث گوناگونی از دسته رفتهاند.
هرچند مدل MK جهت صادرات به کشورهای ضعیف جهان سوم طراحی گشته بود اما امروزه تعداد قابل توجهی از این مدل در خدمت کشورهای مشترکالمنافع شوروی سابق قرار دارد. این هواپیما، اساسن مانند مدل M است، با این تفاوت که اندکی از قدرت سیستمهای آویونیک آن کاسته شده است. بسیاری از مدلهای MK فاقد لولهء سوختگیری هوایی میباشند.
آشنایی با چندین موشک
اف 16های جدید ملقب به شاهین صحرا